Bijdragen tot de ontleedkundige kennis aangaande Nautilus pompilius L. : vooral met betrekking tot het mannelijke dier / door J. Van Der Hoeven.

  • Hoeven, Jan van der, 1802-1868.
Date:
1856
Catalogue details

Licence: Public Domain Mark

Credit: Bijdragen tot de ontleedkundige kennis aangaande Nautilus pompilius L. : vooral met betrekking tot het mannelijke dier / door J. Van Der Hoeven. Source: Wellcome Collection.

Provider: This material has been provided by The Royal College of Surgeons of England. The original may be consulted at The Royal College of Surgeons of England.

    9/42 (page 7)
    pen, welke tot nog toe onderzocht waren. Het verschil vertoont zich althans niet in het aantal der voelerdragende slippen; maar het schijnt daarentegen, dat hierin eenig verschil, dat van het geslacht onafhankelijk is, kan plaats hebben. Owen telde althans buiten de kap negentien slippen aan weers- zijde, bij het voorwerp, dat door hem onderzocht werd * * * §)). Achttien schijnt hier echter het normaal getal te zijn, dat ik zoo wel bij mannelijke als vrou- welijke voorwerpen waarnam en ’t geen ook Valenciennes bij zijn voorwerp vond *f). Het komt mij overigens niet onwaarschijnlijk voor, dat er in de ge- daante der kap een sexueel verschil bestaat, en dat zij, bij dezelfde gemid- delde lengte, omtrent ‘2 centimeters smaller is bij vrouwelijke voorwerpen. Daarmede is ook een verschil in de gedaante der schaal verbonden; bij man- nelijke voorwerpen is zij aan de opening breeder en boller, meer zijdelings zamengedrukt bij vrouwelijke dieren. Ook is de rand der opening van de schaal bij het mannelijke dier, zoo het mij voorkomt, sterker gegolfd, bij het vrouwelijke meer gelijk. Deze onderscheidingen zijn echter van geringe beteekenis in vergelijking van hetgeen ons het onderzoek der meer inwendig geplaatste slippen aanbiedt, die Owen processus labiales noemt. Wanneer wij bij den Nautilus, van welk geslacht hij ook zijn moge, de dikte der kap in het midden doorsneden heb- ben, en nu de uitwendige slippen naar weêrszijde van elkander verwijderen, dan zien wij, dat de gladde binnenhuid, die de geheele, door deze slippen en de kap gevormde scheede inwendig bedekt, eene huidplooi afgeeft, waaraan zich vleezige verdikkingen aanhechten. Deze zijn in slippen verdeeld, welke kokers vormen, waardoor retractile voelers, gelijk aan de buitenste, maar kleiner dan deze, worden ingesloten. Beschouwen wij nu deze inrigting in de eerste plaats bij mannelijke voorwerpen eenigzins nader §). De huidplooi, waarvan wij spraken, hecht zich hier naar onder toe met een vrijen rand aan de binnenzijde van den uitwendigen kring van tasters; de randen van inhechting van de linker- *) Memoir on the Nautilus p. 13. t) Wanneer ik vroeger heb opgegeven, Trans, of the Zool. Soc. IV. 1 p. 24, dat Valenciennes er slechts zeventien telde, moet ik zulks thans als eene dwaling herroepen. Mijn misslag ontstond daaruit, dat ik niet had bedacht, dat Valenciennes de aan den buitenrand der kap liggende eerste slip als een deel der kap beschouwde, die dus bij hem aan weêrszijde twee voelertjes doorlaat. Ik vermoed, dat het op dezelfde wijze verklaard moet worden, wanneer W. Vrolik ook van zeventien groote tasters aan weêrszijde spreekt, Tijdschrift uitgegeven door de Eerste Klasse van het Koninkl, Nederl. Instituut II. bl. 323. §) Vergel. PI. I en hare verklaring.