De pokken-epidemie in Nederland in 1870-1873 / uitgegeven door het Departement van Binnenlandsche Zaken.

Date:: 1875

Catalogue details

Licence: Public Domain Mark

Credit: De pokken-epidemie in Nederland in 1870-1873 / uitgegeven door het Departement van Binnenlandsche Zaken. Source: Wellcome Collection.

61/70 (page 55)

weten van een hoofd van ’t bestuur, zonder de noodige voorzorgmaatregelen, met eene passagiersboot van eene gemeente naar eene andere vervoerd. De ontsmetting eindelijk geschiedde niet naar een vast wetenschappelijk plan, maar naar het goedvinden van burgemeesters en plaatselijke geneeskundigen. Het vervoer van pokzieken was bijna overal volkomen vrij en meermalen zag men die ongelukkigen in de wagens der spoorwegtreinen. Het overbrengen van de aangetasten uit hunne be- krompen woningen naar geschikte gelegenheden ter verpleging stuitte bijna overal op den heftigen tegenstand der besmette gezinnen. Dat ook lijken de smetstof konden overbrengen, scheen bijna niemand in den zin te komen; op den 20sten Maart 1871 bijv. werd eene aan pokziekte overledene van Utrecht naar ’s Gravenhage in een gesloten goe- derenwagen langs den Rhijnspoorweg vervoerd zonder éénige voorzorg en zonder dat men aan de directie der Spoorwegmaatschappij had doen weten, welk een gevaarlijken last zij vervoerde! Het baatte dus weinig, dat hier en daar met kracht gehandeld werd, want tegenover ééne zoodanige gemeente stonden vele andere, die uit „ overtuiging” of om andere even laakbare redenen wijd en zijd het pokgif verspreidden. Men stond magteloos tegenover de geneeskundigen, die de aangifte der onder hunne behandeling komende pokzieken nalieten, en tegenover den onwil, de onverschilligheid, de belangzucht, de onkunde en de dweepzucht der ingezetenen, die tegen de inenting ijverden, de besmette woningen van buren en bekenden of leveranciers niet vermeden, hunne besmette winkels open lieten zonder iemand te waarschuwen, in ééh woord, die de goede werking der aanbe- volen maatregelen verijdelden. Duizende guldens werden besteed aan onteigening van besmette voorwerpen, maar de desinfectie kwam bijna altijd te laat, dat is. nadat het beste deel van het besmette vooraf weggedragen of verborgen was, daar men het toch jammer vond, zulke kostelijke zaken te verbranden of door allerlei vreemde ontsmettings- middelen te laten bederven; duizende guldens werden dus ook verspild. En wat baatte het al, dat men hier en daar eenige besmette voorwerpen vernietigde, terwijl de oorzaak dier besmetting, de pokzieke zelf, te midden van die voorwerpen, dagen achtereen een tal van bezoekers ongehinderd ontvangen en waarschijnlijk velen hunner besmet had? De gevallen toch waren schier ontelhaar, waarin men als met opzet de besmetting scheen te zoeken. Zoo het noodig geweest ware, zou men dus ook in de hier beschrevene epidemie heb- ben kunnen leeren, dat het nimmer gelukken kan, de besmettelijk-epidemische ziekten te verhoeden of zelfs maar te beperken, wanneer geene andere middelen kunnen worden gebezigd dan die van voorlichting, raadgeving, het beschikbaar stellen van geneeskun- dige hulp en ontsmettingsmiddelen, en dergelijke meer. De drijfveeren, die boven ge- noemd zijn, en wel in ’t bijzonder de belangzucht en de dweepzucht, zullen zich tegen al die halVe maatregelen blijven kanten, al kwamen er nog honderd van die vreesselijke epidemiën over ons land. De éénig afdoende middelen tot het weren van die epidemiën in H algemeen zijn feitelijke afzondering der aangetasten en ontsmetting van al de in hunne omgeving aangetroffen voorwerpen, en tot het weren van de kinderpokken in 't bijzonder bovendien nog eene algemeene vaccinatie en eene op gepaste tijden herhaalde revaccinatie. Vraagt men nu, of bij het toepassen van zoo strenge middelen, ook al werden deze omringd met de noodige waarborgen tegen willekeur en onnoodige belem- mering der persoonlijke vrijheid, het verzet en de ontduikingen niet veeleer zullen toe- nemen, dan geeft de ervaring zeker weinig grond om met volle gerustheid bevestigend te antwoorden; maar het is wenschelijk, dat het publiek wete, waaraan het zich te houden heeft, dat derhalve geene schoone vruchten verwacht worden van hetgeen in