Proeve eener genetische verklaring der oog-bewegingen / door F.C. Donders.

  • Donders, F. C. (Franciscus Cornelis), 1818-1889.
Date:
[1876]
Catalogue details

Licence: Public Domain Mark

Credit: Proeve eener genetische verklaring der oog-bewegingen / door F.C. Donders. Source: Wellcome Collection.

Provider: This material has been provided by the Augustus C. Long Health Sciences Library at Columbia University and Columbia University Libraries/Information Services, through the Medical Heritage Library. The original may be consulted at the the Augustus C. Long Health Sciences Library at Columbia University and Columbia University.

    25/78 (page 17)
    Een tweede bezwaar meen ik daarin te vinden, dat ik mij voor het door Helmholtz onderstelde doel den genetischen grond niet werkzaam denken kan. Dat is intusschen het postulaat: wij moeten het doel kunnen verplaatsen in het meer of min bewuste streven van het individu, om recht te hebben, de verwerkelijking door de wet van oefening te verklaren , en zouden er het bewijs voor dergelijk streven nog gaarne feitelijk bij zien aan- getoond. Eenige moeilijkheid reeds levert mij de eerste wet. Hoe zal het oog genoopt worden, bij het terug- keeren van den blik denzelfden stand in te nemen ? Wordt hij ingenomen, dan zal^ zooals Helmholtz zegt, het voorwerp worden herkend als in rust te zijn gebleven. Mïiar waarom zal hij worden ingenomen ? Dit wordt niet verklaard. Minder bevredigend nog, uit het genetische oogpunt, is de verklaring der wet van Lis tin g. Is de rad- draaiing werkelijk storend, dan zal bij iedere beweging zich het streven openbaren, om ze of geheel buiten te sluiten of althans te compenseeren. Maar om een typus te scheppen, die de gelukkigste verdeeling der storingen in zich sluit en op iedere baan zich doet ge- hoorzamen , ik kan niet inzien , hoe eenig streven daartoe leiden zou. En ontbreekt het causale inzicht, is dan de verklaring wel vrij te pleiten van die verwerpelijke teleogie, die niet verder gaat dan te raden naar een doel? Zuiver teleologisch is het standpunt, waarop Hering 1) zich in betrekking tot het vraagstuk plaatst. Ieder ge- volg, dat hij wenschelijk acht voor de functie van het zien, verheft hij tot principe, en hij beschouwt het als interessant te overwegen, op welke wijze die principes 1) Beitrage zur Physiologie. S. 259. Leipzig. 1861.