Volume 1

Glossarium mediae et infimae latinitatis / conditum a Carolo Dufresne, domino Du Cange, auctum a monachis ordinis S. Benedicti cum supplementis integris D.P. Carpenterii et additamentis Adelungii, et aliorum digessit G.A.L. Henschel.

Date:: 1840-1850

Credit: Glossarium mediae et infimae latinitatis / conditum a Carolo Dufresne, domino Du Cange, auctum a monachis ordinis S. Benedicti cum supplementis integris D.P. Carpenterii et additamentis Adelungii, et aliorum digessit G.A.L. Henschel. Source: Wellcome Collection.

Provider: This material has been provided by the Royal College of Physicians of Edinburgh. The original may be consulted at the Royal College of Physicians of Edinburgh.

49/924 (page 37)

$• Ep. 167. Epist. ad La;tani , Epist. 159. Quinlil. lib. <• Oi-at. Epist. i. f Quintil. decl. 306. h Lib I. de Vita contempl. c. 25. Cap. 24. ' KaiTO T^<; Xe^sw? avrXouv xal dxaxatjxeuov, Trpe- Ttov goods' [xoi TvpoOs'aei -/_pi(TTtavou, fi TCpb? eutSei^iv y.allov v) xoivr,v wcpsXEiav ypotcpovTO?. ()m/s 5f?//M5 Pat mm. LVIli. Sanctorum igitur Patium in eo ciira prsesertim fuit, ut stylo Ecclesiastico scriberent; id est, ut deposito sermonis cothurno iibros suos divinee Scripturse flosculis adornareut, re- perentque potius, quam verborura exquisitione tumerent: « non composita oratione, plausuque popuiari, qui solet imperitorum aures decipere, atque palpare, sed oratione simplici, et eccle- siastici eloquii veritate, ut ait Hieronynfius. Sed et id maxirae curabant, ut a vulgo inteili- gerentur, ejusque captui se se accommodarent, cum omnium operum virtutem sententias pu- tarent, ab bisque sanctitatem et Yirilitatem petendam, quando nos in omnia deliciarum genera \itiaque dicendi quoque ratione de- fleximus, aiebat Quiutilianiis : quod simili de Christianis sententia dixitGregorius Kazian- zenus : ^ Kat touto fxera twv aXXwv lepoupyotiijr.ev Tov Xoyov, wtTTrep xa at<i\i.aia. Quippe Utejusdem Hieronymi verbis utar, quod in disertissimis virisGrBsciselegimus, Asianum tumorem Attico siccabant bale, et luxuriantes flagellis Yineas falcibus reprimebant, uteloquentiiEtorcularia, non verborum pampinis, sed sensuura, quasi uvarumexpressionibusredundarent. 'lis nempe minor fuit verborum custodia, cum inteilecturi nou timebantur. liinc s S. Augustinus : Non timemus, inquit, feruIasGrammaticorum, dum tamen ad veritatem solidam et certiorem per- veniamus. EtS. Prosper : Tam simplex et apertus, etiam minus Latinus, discipliuatus tamen et gravis debet esse sermo Pontificis, ut ab intelligentia sui nullos, quamvis imperitos, exeludat, sed in omnium audientiura pectus cum quadam delectatione descendat. Aliaenira est ratio declamatorum, et alia debet esse do- ctorum. II li elucubratte orationis porapam totis facundia; suaj viribus concupiscunt, illi rebus inanibuspretiosa verborum indicant ornaraenta, isti veracibus sententiis ornant et commendant verba simplieia. Illi affectant suorimi sensuum deformitatem tanquam velamine qiiodam pha- lerati sermonis abscondere, isti eloquiorum saci-orura rusticitatem pretiosis sensibus venu- stare, etc. Et ■ alio loco: Caeterum de accuratione dictionis elaborataj non satago, nee milii pu- doriest, si disputatio mea, quae forte probatiir in rebus, aliquos inanium verborum sectatores horrore incomptse orationis offendat: quia quod ab homine doctore studendo non didici, id ' Conveniens milii proposito Chrisliani viiletur, ut sermone utatui' simplici ct illaborato, utpoteqai nonadostentalionem, sed ad conimunem utilitatem scrilwt. 2 Una cum aliis rebus scmonem etiam immolaraus, quemad- modum et corpora. « exhibere loquendo non potui. Et tamen cum « sententiarum vivacitatem sermo ex industria « cultus enervet,quis non judicet, me affectatio- n nem compositionis debuisse contemnere, « etiamsi earn potuissem velutdicendi peritus im- n plere, etc. a Ruffinus Aquileiensis : Kou ergo r,a\\b. J.'™'w'- « spernas simplicitatem et impolitos serraones : '^ I'^trum. «nec euim mei operis est divinte doctrina;, '< scripturgsque, sophistice et eloquenter signare n sermones, sed suadere meutes hominum in fide « et operibus veritatis. ^ » Neque aliter praefatur loiseuiJano haudinelegantis venffi Poeta inferioris ffivi, Leo- nius Presbyter S. Benedicti Parisiensis Canoni- cus in Historia sacra : At tu, cui pravus seroper nova carpere mos est Ingenia, et priscas extollere laudibu.s tirtes, iMon rerum inspectis, Judex tenieraiie, causis, His saltern iiicipias discasque ignosceie livor, Nec tenuis tantique inipar facundia i cbus, Inclita magnoi um nec te nioveant mediocri Gesta Patium digesla stylo; sic vera referri, Sic divina volunt, sanctus sic denique Moses Haec sacia expromens oracula simpliciore Tradidit eioquio. Piclo semione necesse est Ficta loqui, magnoque altollcre parva l)oatu. His satis est splendor s>nis. Adde quod ista Scribimus ingeniis rudibus puerisque Icgenda Tradiinus, ut puraspi imiim sacra lectio mentes Imbuat, et melior doctrina pi.Toccupet auies, Hie scelerum pcenas, vii tutum prremia discant, Divinoque rudes jam participare timore Incipianl, tenerisque Deum cognoscere ab annis, Et iidei prima haec habeant elementa fideles. Denique, utcseteros, qui id argumenti sunt pro- secuti, omittam, Salviauus carpens quosdam sui temporis Scriptores, qui verborum sectabantur g ,„ ^^^^ g,, amcenitates, et ut sive utiles ac probas, sive ''-J,- '■ inutiles atque improbas materias sibi delegissent, seriem tantum rerum nitore verborum iilustra- rent:«Kos autem, inquit, qui rerum magis, quam « verborum araatores utiliapotius, quam piausi- '( bilia sectamur, neque id queerimus, ut in nobis « inania saiculorum ornamenta, sed ut salubria « rerum emolumenta laudentur; in scriptiunculis « nostris non lenocinia esse voluraus, sed reme- « dia, quae scilicet non tam otiosorum auribus '< placeant, quam a?groto)-um mentibus prosint, « magnum ex utraque re cailestibus donis fru- « ctum reportaturi. Atque inde illud Hierony- _| « mi: Inter Christianos verborum vitia non solere r.ufon.'c. 2.' « reprehendi. » Qua reverentia legendi sint libri sacri. LIX.Proindeita legendos sacroslibros suade- bat '=Cassiodorus, ut« Scriptura3 divina? idioraata \ senator!, de nulla prsssumptionetemerarentur, ne cum ad ' ' ' « intellectum communera, qua; dicta sunt, '< trahere cupimus, cajlestium verborum Puritas n dissipetur. Idiomataenim legis divinss dicun- .1 turpropriailocutiones,quas communis ususnon « habere cognoscitur : qua quidem cum occur- a runt, ista nobis ab expositoribus aperieada de-$