Volume 1

Gerardi van Swieten med. doct. Commentaria in Hermanni Boerhaave Aphorismos de cognoscendis et curandis morbis.

  • Swieten, Gerard, Freiherr van, 1700-1772.
Date:
M DCC XLII. [-MDCCLXXII.] [1742-72]
Catalogue details

Licence: Public Domain Mark

Credit: Gerardi van Swieten med. doct. Commentaria in Hermanni Boerhaave Aphorismos de cognoscendis et curandis morbis. Source: Wellcome Collection.

    812/986 (page 786)
    GANGRAENA. $. 442.443. 444; fpiccrc locum affeftum, fi fenfibuspateat; Se follicite attendere, an fignavi¬ tae auctae vel redeuntis appareant ; an vero omnia in pejus ruant, & color mutetur in pallidum , fufeum , lividum , vel & nigrum j tunc enim novit certo, partem mortuam efie, & vafa fic deltrudta, ut nulla motus vitalis re- fiituendi fpes fuperfit. Liquida ergo ftagnantia fpontanea degeneratione pu- trefeent (vide §. 80.)> folida definientur* Se dum fic aer extravafata liquida alluit, eo citius corrumpentur. Sed demonftratum fuit §. 82. , a putredine fic mutari nofiros humores, ut aquofa pars exhalet , fales vero nativi, blandi faponacei Se fatis fixi , fiant acres alcalini volatiles ; olea pro parte fic attenuentur, ut foetida & volatilia fiant; refiduum vero oleum , mobilifilmis his partibus orbatum , tcrreftri 8t fixiori humorum parti unitum, tenaciflimam foecem conftituat. Omnia ergo Se haec contingunt , ubi Gangraena confir¬ mata partem occupat * Se partes mortuae , pofiquam mobilifiima exhalave¬ runt, exficcatae durum faepeSe coriaceum tegumentum formant, quam efcha- ram Gangraenofam vocant. Sed fubhac efchara vivae partes fepultae haerent: fi ergo tunc arterias lfimulando , vel per cardiaca , fridtiones , aut calorem externum motus liquidorum multum augeatur per viva adhuc vafa , illa ad duram hanc Se imperfpirabilem cruftam comprimentur , Se atterentur * unde nova inflammatio in his fiet, cito iterum in Gangraenam tendens, adeoque au¬ gebitur brevi in Sphacelum usque malum, dum ad offa usque omnia perfc&a morte definiuntur; vel putredo mota in panniculo adipofo verfus vicina loca propagabitur, ficque proferpet Gangraena, Hoc pulcherrime exprefiit Celfus loco illo in Commentariis §. 429. citato. Poftquam enim dixerat, de Gan¬ graena agens , quod caro illi ulceri vel nigra, vel livida fit, fed ficca Se ari¬ da; proximaque cutis plerumquepufiulis fubnigris impleatur Scc. addit fequen- tia: Omniaque ea fimul ferpunt; ulcus in locum pufiulofum : puflulae in eum , qui pallet aut Unet: pallor aut livor in id , quod inflammatum: inflammatio, in id quod integrum efl, tranfit if c. $. 4.4,3. Ideo totus fcopus hoc cafu (44.2.) feparare mortuum a vivo. Cum enim nulla amplius circumduStio humorum per partem fic affedfcam fuperfit, neque illa refiitui poflit, uti ex modo didfcis patuit; unicum tantum fupereft in arte remedium, nempe ut tollatur illud mortuum , ne vel preilio- ne fuppofitis vivis partibus noceat, vel luo contagio inficiat vicina. 5. 444. Oeparatio haec fit femper vi vitalis liquidi ruentis ad fines gangraenofae efcharae, ibidem fuffocati, ficque in fuppu- rationem (387.) adi > unde folvuntur fibrae nedtentes gangraenam parti fanae. Sed quomodo fiet haec feparatio mortui Gangraenofi a vivis partibus con¬ tiguis? Vitalis humorum per vafa motus in partem mortuam agere non po- iefi, quia in illa abfolute deficit ; neque interim fpontanea mutatione illius auortui haec feparatio obtineri poterit; in cadavere enim nunquam oblcrvatur! Su- 1