Quaestio medica, ... an sanguis è liene spissior? / [Charles-Augustin Vandermonde].

  • Vandermonde, Charles-Augustin, 1727-1762.
Date:
[1748]
Catalogue details

Licence: Public Domain Mark

Credit: Quaestio medica, ... an sanguis è liene spissior? / [Charles-Augustin Vandermonde]. Source: Wellcome Collection.

    3/4 (page 3)
    forum lateribus, anguli/que fra&us, huc illuc movetur**, donec fenfim celerior motus elanguefcat, & domitus fuba&ufque in cellulis velut incarceretun In iis autem detinetur, per hiantia ubique lymphatica lympha exuitur, donec paula- tim fedetut ipfius impetus & acquiefcat. Exdefcripto Liene conflat difieminatos per hoc vifcus arteriarum ramos mirum in modum efle contortos, totidem elle obices quibus fanguis perpetuo frangitur, &C in motu fuo praepeditur. Demon- flratur enim ex hydraulicis , (*i) liquidorum per vala fluentium velocitatem eile in ratione inversa vaforum amplitudinis: patet autem anatome fplenicas fubdivi- fiones trunco effle majores*, hinc fanguinem ex anguftiori in latius fpatium efflue¬ re , & in motu fuo retardari nemo diffitebitur. In cellulis eadem ac in vafis mi¬ nimis fanguis experitur. Quae quidem a natura eo potiffimuminfculptae videntur, ut tanquam lacus fanguinem recolligant, affervent, utque ex omni earum fuper- ficiei pundfco, numerofiffimis lymphaticorum olculis, lympha copiofifflime reforbea¬ tur. Aliunde laxior , & tomentofa Lienis compages, humorum motus in eo de¬ bilitati novum miniftrat argumentum. Enim vero phy fici (A) demonftrant^corpore quodam in planum mobile incidente, minorem effle nifum & renixum vi poten¬ tiae abfoluta. Hinc in mollifflma <3c quafi elaterio deflituta Lienis fabrica, vafa objedto prementi cedere, languide refilire , & fanguinem debilius fuccuti necelfe eft. Nec fatis bilis fecretioni, ut fanguis in arteria, in capillaribus, in cellulis, in toto demum Lienis tradfcu,, infpiffletur, fi natura huic ex Liene reduci viam non parafflet longiorem , & ampliorem , fcilicqt venam fplenicam, quo muneribus fuis expeditius fungi pofflit. Venam fplenicam arteria majorem ex anatome adftruxi- mus: hinc in ea fanguinem ex anguftiori in latius fpatium derivari, in propatulo eft. Ex eo arteriarum venarumve mechanico apparatu , per immenfam pro¬ paginum arteriofarum fuperficiem fradlus , vitalis latex lente movetur, & fin- guli illius globuli fere inertes, pluribus pundlis fibi apponuntur, invicem cohae¬ rent, coeunt, 5c partem ferofam eos difflociantem exprimunt, dimovent. Ea Vero jam fui juris fadla, ex cellulis per patula ubique vafa lymphatica delabitur, qua: rivulorum more fanguinis maflam exfugunt , imminuunt , condenfant *, fi qui¬ dem abfente fero, a mutuo contadlu globulofae particula: arceri definant, propius accedant &c coadunentur. Quod quidem lymphaticis innumeris ita evincitur, ut (c) Bohntuf ipfe opinioni noftra: omnium maxime infenfus , lympham a liene co- piofifflmc recedere, rem effle Autopfise congruam aflerere non dubitet. Sententia: noftra* favet & {ufflragatur Afplenicorum midlio frequens, ex qua inferre pronum eft lymphaticum laticem, qui e liene non refedto ad cifternam ufque lumbarem appellit, interceptis canalibus fanguini confufam per arteriam emulgentem ad renes uberius derivari. Cum itaque in eo vifcere motus fanguinis langueat , feroque orbetur quam plurimo, eum fpifflorem ad hepar deduci nullus inficiabi- tur. Quem quidem torpefeentem fanguinis motum optime fenfit DeCaux (d) Cum non modo flomaebum, inteftinay caterafque abdominis partes, fed etiam lienem {an¬ guinis motui infringendo infervire cenfeat > & alibi.nullus in liene altus ufus apparet: lieni eum attribuo, quia hoc munere lienem attu fungi efl evidens > neque alium Qjfigno, quia non video aut attu adejfe , aut effe neceffarium: de qua quidem fententia doftiores judicent. Neque etiam eft cut huic adftruenda: opinioni plu¬ rimorum fuffragia authorum recolligam , cum ipfemet Lieutaud (?) vacuo ven¬ triculo lienem dilatari, fanguinem retardari ^finipifflari, diftento vero ftomacho, fplenemcomprimi, fanguinemque jam fpiffum expelli comprobaverit, ut bili ali¬ mentorum difflohitioni laboranti fubveniret. Quid plura ? An non idem demon- ftrant obfcurus hujus vifceris color , & Autopfia qua luculenter comprobatur, in apertis lienis cellulis, fanguinem (/). crafflmn & ex t rava fatum reperiri! Si autem in dubiis experientia fit fumma rerum magiftra, nobis eam non defuturam efle confidimus. Animalia enim fecuimus , & e vena fplenica ligatura turgida,fangui¬ nem obfcurum , nigerrimum, & maxime concrefcibilem extraximus, dum arteria rutilantem, & fluidiffimum fuppeditavit, & utroque fanguine in phialas transfufo, venofum fubito concrefcentem , arteriofuni vero maxime dilutum vidimus, & coram amicis fide digniifimis palam expofuimus. Nunc exploratum habetur 3 (a) Muflchen* broeK, effai de Phyf. T. x. p. *3 T. (b) Gravtfand. dem. Mathem. Phyf. T. I, pag, 164. [c) Pag. i?o. (d) Mcd,d!?pj»>. varia philofopiv. p. iij. 6. 7. 8, (e) Tn Ad. reg, fc. Acad. 17$ 8, P- 39. (/) Winflor. n. jj8.