Volume 1

De nieuwe Britsche apotheek. Behelzende I. De algemeene beginselen der kruidmengkunst, II. De materia medica ... III. De bereidingen en saamenmengselen van de nieuwe Londensche en Edinburgsche apotheeken ... / Naar den derden druk van Londen uit het Engelsch vertaald door T. van Brussel.

  • Lewis, William, 1708-1781
Date:
1772-1773
Catalogue details

Licence: Public Domain Mark

Credit: De nieuwe Britsche apotheek. Behelzende I. De algemeene beginselen der kruidmengkunst, II. De materia medica ... III. De bereidingen en saamenmengselen van de nieuwe Londensche en Edinburgsche apotheeken ... / Naar den derden druk van Londen uit het Engelsch vertaald door T. van Brussel. Source: Wellcome Collection.

    27/284 (page 5)
    In de wynagtige vogten is groote verfcheidenheid, onaangezien dezelven meer of min¬ der wateragtig zyn; want eenigen van de natuurlyke hoedanigheden der fappen van ge¬ waden en aftrekfels, als de kleur, de geur, de lymagtigheid enz. blyven dikwyls in den Wyn; kunnende niet worden wechgenomen door dien graad van giltinge, (/) door wel¬ ken het vogt tot wyn gemaakt is. Doch deeze verfcheidenheid wordt nooit in den geelt gevonden: want deeze, van den wyn afgefcheiden, en behoorlyk gezuiverd zynde, is altycl een en dezelfde zaak, van wat voor foorte van vogt,uit plantgewailèn,hy ook voortgebragtzy. Behalven de grove ftolfe, door de giltinge uitgeworpen, wordt van verfcheidene Wynen, na dat de gifting volbragt is, nog eene andere zelfftandigheid afgefcheiden. Want de zyden en bodem van het vat worden traps wyze bekorftet met een zoutagtig aanzetfel, (£) ge¬ naamd Tartarus, of Wynfteen; zynde van eenen zuuren frnaak, en van eene roode of witte kleur, naar dal: de Wyn is. De kleur van dit Zout is toevallig; want de wynfteen kan ’er van gezuiverd worden, door den zei ven in water te ontbinden : en dus gezuiverd zynde, is de Tartarus van alle Wynen bevonden dezelfde te zyn. Nog wordt, door giltinge , eene zelfftandigheid, die veel kragtiger is,, dan eene van de voprgaanden, afgezonderd. Want als de gifting tot haaren hoogften trap gekomen is, breekt ’er een fyne, prikkelende, veerkragtige onbedwingbaare Damp uit; welke, wan¬ neer hy in eene groote maate in beflootene plaatfen by een verfaameld wordt, vuur uit- blufcht, en op ftaande voet dieren doet fterven, zonder eenig blykbaar ongemak aan te doen , of eenig letfel te veroorzaaken, dat door ontledinge van ’t lichaam kan ontdekt worden. Boerhaven zeidt niet te gedenken, dat ’er een, zoo aanftonds doodelyk, en zoo fyn vergift tot hier toe gevonden is: dat, indien een vat, vol druiven fap, in een hoogen graad van giltinge, zynen verfaamelden damp door eene kleine opening ontlaftte, en een fterk en gezond Menlch deezen damp in zyne neusgaten optrok, hy aanftonds dood zoude ne- dervallen; of indien hy ’er maar weinig van inkreeg, beroerd; of indien nog minder, dat hy, voor al zyn leven, wezenloos, of lam zoude worden: en dat deeze toevallen die gee¬ nen overkomen, welken onvoorzigtiglyk lang in een verwulft blyven, waar eene groote mce- nigte van vogten ftaat te giften. Ondertuifchen kan men aanmerken , dat deeze damp, in. mindere hoeveelheid verfaameld , dan dat hy eene kleine vlam , als die van een kaars, kan uitblulfen, doorgaans niet gevaarlyk, of ten minften voor Dieren niet doodelyk is. Daar zyn verfcheidene zelfftandigheden, die uit haar zelven niet inftaat zyn om te giften, doch die ’er evenwel toe gebragt kunnen worden , door eenigen ’er onder te mengen, dis ’er bekwaam toe zyn; als door liet b-ydoen van eene bekwaame hoeveelheid' van water met een gedeelte van de gift,. die op de oppervlakte van gillende vogten wordt opgewor¬ pen. Tot dit hulpmiddel neemt men fomtyds toevfugt, om het weeffel van fommige digt opeengepakte plantgewalfen te ontftuiten, en ze daar door bekwaam te maaken, om geree- der eenigen van hunne geneeskundige beginfels uit te leveren. In zulke gevallen moet de gifting maar een korten tyd duuren ; op dat de ontbinding van het onderwerp de voorge¬ melde paaien niet te buiten gaa, en de grondbeginlèls, die men ’er van verwagt, niet ver¬ anderen in andere voortbrengfels. De giftbaare lappen van vrugten, gekookt zynde tot dat ze dik worden, zyn niet inftaat om te giften, en dit niet alleen als zy dik zyn, maar zelfs als ze met water weer verdun cl zyn: alhoewel het naauwelyks blykt, dat ’er eenige andere verandering door het kooken in gebragt is. Hier om kan men vogten, die zeer tot giften overhellen, op deeze wyze be- waaren. Doch in hoe verre deeze vermindering van hunne giftbaarheid invloed hebbs op hunne geneeskragten, is tot nog toe niet klaar ontdekt. De trap of foorté van giftinge, door welke wynen en ontvlambaare geeften worden voort¬ gebragt , wordt genoemd zvytwiaakende gifting. (/) Als men de bewerking verder voort- (0 Fermentatio, (&) Concretwn falinum- (/) Fermentatio vinoja. & 3