Ontleedkundige nasporingen over de hersenen van den chimpansé / door J.L.C. Schroeder van der Kolk en W. Vrolik.

  • Schroeder Van Der Kolk, Jacob Lodewijk Koenraad, 1797-1862.
Date:
1849
Catalogue details

Licence: Public Domain Mark

Credit: Ontleedkundige nasporingen over de hersenen van den chimpansé / door J.L.C. Schroeder van der Kolk en W. Vrolik. Source: Wellcome Collection.

Provider: This material has been provided by The Royal College of Surgeons of England. The original may be consulted at The Royal College of Surgeons of England.

    15/22 (page 13)
    tuin te Amsterdam geleefd hebbende Orangs-oetan. Een van de meest sprekende be- wijzen dezer minder gelukkige geestvermogens, gaf ons de zoo ijverige bestierder van den Zoölogischen tuin te Amsterdam, de Heer Westerman, door zijne opmerking, dat de Chimpansd, door de koude van den vloer der kamer, waarin hij zich bevond, ge- kweld wordende, nimmer verstand genoeg aan den dag legde, om tot zijne verwar- ming de deken te gebruiken, welke men hem had gegeven; terwijl de Orang-oetan daarentegen altijd die deken met zich medesleepte, en die of als eene mat ge- bruikte, of er zich met de meeste zorg inwikkelde. Somtijds echter gaf de Chim- pansé eenige blijken van meer dan gewone dierlijke geestvermogens. Op zekeren dag liet de Heer Westerman, in tegenwoordigheid van den tweede onzer, de lui- ken der kamer, waarin de Chimpansd zich bevond, met eene lat sluiten, die in eene schuinsche rigting op den vloer steunende, aldaar met een spijker werd tegengehouden. Het dier, hierdoor hevig gekweld en verhinderd in zijn nieuwsgierig zien naar buiten, rukte, na eenige vruchtelooze pogingen aan het luik, plotselijk de lat weg, welke het tegenhield. Voorts toonde hij in zijn rusteloos dwingen, in zijne knorrigheid bij onvervulde wenschen, en in zijne jaloerschheid tegen al diegenen, hetzij dieren of menschen, die zijnen wachter naderden, eene groote mate van toenadering tot kinderlijke geestvermogens en hartstogten. Wij geloven echter niet, dat hij daar- omtrent voor verdere volmaking vatbaar is. In het aanleeren van kunsten vertoonde hij, even als de Orang-oetan, geene grooiere vaardigheid dan de olifant, het paard, de hond enz. Het drinken uit een glas, het eten van een hord met lepel en vork staan in vele opzigten gelijk met de kunstverrigtingen van olifant en paard, onder den naam van Gastronomen in de eene of andere Cirque bekend. Ten onregte worden zij als bewijzen van hoogere geestvermogens beschouwd. — In den natuur- staat schijnen ook deze hij den volwassen Orang-oetan vrij beperkt te zijn, blijkens hetgene S. Muller daaromtrent mededeelt, en de verhalen, omtrent den Chimpansd in natuurstaat, belmoren ongetwijfeld tot de fahelachtige sprookjes. In slotsom komt het derhalve daarop neder, dat de Chimpansd en de Orang-oetan in verstandelijke ver- mogens niet minder bij den mensch achterstaan, dan zij zulks doen in het ontleed- kundig zamenstel der hersenen. -Z-z