Beknopt overzicht der meest gebruikte geneesmiddelen in Nederlandsch Oost-Indie / door J. van Dongen.

  • Dongen, J. van.
Date:
1913
Catalogue details

Licence: In copyright

Credit: Beknopt overzicht der meest gebruikte geneesmiddelen in Nederlandsch Oost-Indie / door J. van Dongen. Source: Wellcome Collection.

    16/218 (page 10)
    Polypodium nummidariaefolium Sw. Pietjisan, Pakis doewitan. Het z.g. „duitenblad” is een epiphytisch op boomstammen veel voorkomend plantje, dat zijn inlandschen naam dankt aan de ovaalronde, ietwat convexe blaadjes, ongeveer ter grootte van een dubbeltje [pietjis = dubbeltje], die op 1 cM. afstand aan het lange, kruipende, met spitse schubbetjes bedekte rhizoom zitten. Aan den onderkant en aan den rand zijn deze bladeren met een dicht vilt van sterharen bezet. Deze blaadjes [steriele] zijn hier en daar vervormd tot meer langwerpige [fertiele], die gesteeld zijn en de sporangiën voortbrengen. De blaadjes wor- den gekauwd en na een tijdje uitgespuwd, als middel tegen ontstoken tandvleesch. Volgens Mevr. kloppenburg [Ind. Plant, en hare Geneeskr. p. 104 en 161] gebruikt men het, als de tan- den los in den mond staan tengevolge van kwikgebruik, en in afkooksel met andere kruiden tegen witten vloed. KI. Equisetinae. Equisetaceae. Equisetum spec. Grëges ottot* De stengeldeelen van verschillende Equisetum-soorten, o.a. Equisetum debile Exb. en Equisetum virgatum BI. [vorderman, Javaansche Geneesmiddelen I, No. 33] zijn onder den naam van „grëges ottot” bekend als geneesmiddel tegen pijnlijkheid inde gewrichten. [Mevr. kloppenburg, p. 177]. Bekend is, dat Equisetum-soorten als „Herba Equiseti majoris en minoris” eertijds als diureticum gebruikt werden, thans obsoleet zijn, doch af en toe als zoodanig weer opduiken. [Pastoor kneipp’s „Wassersuchtthee”]. Ze bevatten alle een hoog kiezelzuurgehalte ; sommige soorten „Aconietzuur” C6H606, dat daarom vroeger „equiseetzuur” werd genoemd. Volgens BREiTENSTEiN berust de door hem opnieuw gecontro- leerde diuretische werking van Equisetum op het hooge kiezel- zuurgehalte en verdient het onder de diuretica in eere te worden hersteld, [hager, Pharm. Praxis. Ergdnzungsband, p. 278]. Te Solo verstaat men volgens Dr. w. g. boorsma onder „grëges ottot” somtijds insgelijks Equisetum, in den regel echter een wortel, afkomstig van eene tot dusverre nog niet gedetermineerde plant. [Jaarboek v. h. Depart. v. Landbouw in Ned. Indië, 1906 p. 55].