Beknopt overzicht der meest gebruikte geneesmiddelen in Nederlandsch Oost-Indie / door J. van Dongen.

  • Dongen, J. van.
Date:
1913
Catalogue details

Licence: In copyright

Credit: Beknopt overzicht der meest gebruikte geneesmiddelen in Nederlandsch Oost-Indie / door J. van Dongen. Source: Wellcome Collection.

    15/218 (page 9)
    en hare geneeskracht] het volgende recept tegen Indische spruw: „5 kopjes „daoen Saga”, 5 kopjes „daoen djinten”, 1 kopje „daoen Kakie Koeda”, 5 kopjes „Tempong Wijong”, 3 kopjes „legatan”, 6 stukjes „Kajoe legie” van 1 dM. lang, 7 kopjes „adas-poelasarie” en 8 stukjes „Kajoe angin”. Gedroogd, fijngestampt en vermengd, neemt men een eetlepel van het mengsel op twee kopjes water en verkookt tot de helft”. Als chemische bestanddeelen zijn in Usnea-soorten aangetrof- fen een koolhydraat „usnine” [a. ulander, „Kohlenhydrate der Flechten”, p. 42], „lichenine” en „usninezuur” C18H1607 [Real- Enzyklopddie d. Gesamt. Pharm. XII, p. 414]. Eertijds was deze korstmos ook in Europa officineel als „Lichen arboreus” of „Herba musci barbati”. KI. Pteridofita [Filices]. Gyatheaceae. Onder den naam van „Penawar Djambi” worden als bloedstel- pend middel nog veelvuldig gebruikt de haarvormige bruinglan- zende strooschubben aan de basis der jonge bladeren van Cibotium barametz I. Sm. e. a. Cibotium-soorten, afkomstig van Sumatra [fam. Cyatheaceae]. Onder denzelfden inlandschen naam worden ook verkocht de met haren bedekte bladstelen van de Alsophüa lurida BI., Alsophila contaminea Wall en Balantium chrysotrichum Hassk, boomvarens, die in de Preanger onder den naam „Pakoe Kidang” bekend zijn. De namen „Pilii Cibotii s. stypticae” en „Paleae haemostati- cae” bewijzen reeds, dat ook buiten Indië dit middel geenszins onbekend is. Daar de haren echter gewoonlijk veel stof e. a. verontreinigingen bevatten, hebben ze in de Europeesche ge- neeskunde het veld moeten ruimen voor meer kiem vrije hae- mostatica. Polypodiaceae. Platycerium bifurcatum C. Chr. = Siembar mendjangan PI. alicorne Gaud. of Pakis tandoek mendjangan. De bekende „Hertshoornvaren”, die men in Europa in kassen op boomschors ziet gekweekt, leeft in Indië epiphytisch op boomstammen. Het als een hertengewei vorksgewijs vertakte loof der fertiele bladeren wordt als afkoelend geneesmiddel in den vorm van „pappen” aangewend o. a. bij haemorrhoïden en opgezwollen lichaamsdeelen.