Anatomia Ricardi Anglici (c. a. 1242-1252) : ad fidem codicis ms. n. 1634 in Bibliotheca Palatina Vindobonensi asservati / primum edidit Robertus Töply eques.

  • Richardus, Anglicus, -1252.
Date:
1902
Catalogue details

Licence: In copyright

Credit: Anatomia Ricardi Anglici (c. a. 1242-1252) : ad fidem codicis ms. n. 1634 in Bibliotheca Palatina Vindobonensi asservati / primum edidit Robertus Töply eques. Source: Wellcome Collection.

Provider: This material has been provided by The Royal College of Surgeons of England. The original may be consulted at The Royal College of Surgeons of England.

    59/60 (page 49)
    Tabula phototypae interpretatio. Bibi, palat, vindob. Cod. ms. nr. 1 634. fol. 7. r. Summa magistri Ricardi. Pars I, de signis discretiuis. Cap. 3 7. 3 8. 39. rigor superueniens de quo dicit ypo<cras>» quodsi a causon<e> habito rigor superueniens solutio*) . fit enim rigor talis in fine status • cum natura humores subtilliauerit • et eos expellat • quasi transeuntes • per corpus * mordi[Cfi Jcat neruos • et sequitur eam mordicationem sudor laudabilis • et solutio egritudinis • et hiis consonat 0<alienus> in pass<ionario> dicens quod rigor in XX. die est illaudabilis • in XIXo autem bonus est • quod est imo * quare hic scilicet ultimus creticus primi periodi uni<uersa>lis . partim est in XX. partim est in XIX . secundum sui finem • vnde si fiat in XX . erit de incidentibus • si in XIX • erit de superuenientibus • et speratur solutio • fit autem rigor a spersione naporum grossorum mordicatiuorum super neruos • vnde et illi monentur . ut ailCgi^t aui<cenus> • motu inuoluntario • et licet senciatur frigus cum rigore . non tamen [oportet] quod materia sit frigida • est tamen quandoque frigida • et ut sepius calida • et quod fiat a calore ponit exemplum sui G<alienus> in crisi • cum super uulnus apponitur calidum » sentitur rigor . similiter de repleto dicit * qui sit repletus malis humoribus et intret balneum uel exponatur soli » riget ex dissolutione humorum in uapores. de yctericia. § yctericia solum fit ex colera leuigata • tamen <non> secundum naturalem sui speciem » quam secundum duas species adustas • ut patet alibi • Sumitur ergo ab ipsa signum in acutis fe<bribus> . fit autem quandoque ui sinthoinatis • quandoque ui nature . dicit aui<cenus>» quod yctericia • si ante morbi di- gestionem fiat * malum . cum ante<a> natura non expellet [alias expleat) motum digestionis ante diem septimum * eo quod sequitur motum lune . ut dicit G<alienus> in creticis diebus * et luna non consequitur suos effectus fortitudine ante diem vii • quare nec natura • patet <ergo> quod si yctericia fiat ante vii • diem [tunc fit ui sinthomatis) et non fiet ui nature . quod si in vii nel alio cretico • potest fieri ad bonum • ut dicit ypo<cras> . Set tamen non exiguitur fieri ad bonum de nececitate • potest nempe fieri ad malum • quod significat ypo<cras> dum subdit • si non destrum ypoc<ondrium> durum fiat • si enim durum sit |epar) . apostema significat • uel opilationem in furculis directis • ad cistim • et ita colera cogitur diffundi ad corpus [totum] • cum non inueniat uiam ad suum receptaculum • si autem nec ipsum durum fiat « considera alia signa laudabilia • scilicet aleuiationem pa<tientis> • et si cadat fe<bris> et cetera . que si assint * ui nature factum est hoc • quod si non cadat febris [set quod <si>remanserit fe<bris> • est ex aliquibus reliquiis] • ut dicit aui<cenus> . respice egestiones • que si nullum habent signum • habundancie humoris • bonum signum • ] ] Si protendant habundantiam hu<moris> • et sint multe • et pa<tiens> debilis sit • est mortale • si pauce • et pa<tiens> fortis . et ex eorum emissione ale- uietur pa<tiens> . bonum est signum. differentia inter uariolas et morbilos* § differentia inter uariolas et morbillos • in materia » quantitate • in forma • in modo exitus • uariole enim sunt ex materia sanguinea maioris quantitatis • et faciunt inequalitatem cutis et subleuationem . et exeunt [sicnt punctula acus et] paulatim maiorantur ]post] • morbilli autem fiunt ex materia co<lere> minoris quantitatis • nullam uel paruam faciunt inequalitatem • et exeunt simul et una uice • fiunt igitur generaliter hec duo ex sanguinis ebullitione • de calore agente in sanguinem . quod inpurum est • de ipso expellitur ad exterius . et auic<enus> ponit exemplum huius in musto • ex eo quod non cessat ebullitio agere* quousque separata sit fex • lenis sursum et terestritas ad fondum . et dicit auic<enus> . non credas quod solum expellantur ad superficiem exteriorem • uerum ad membra interiora • ut neruos et artarias • fiunt igitur ua<riole> et mor<billi> quandoque a causa intrinseca • quandoque ex causa extrinseca • Intrinseca . dupliciter • uel enim quandoque est inpuritas ]sanguinis ex sanguine menstruo contracta * quem incendit natura in tempore pro<ce>dente non potente depurare • et maxime in infancia et puericia • uel quandoque contrahitur inpuritas] ex usu diete * malum • et inpurum <sanguinem> [generantis] * ut potus uini fortis • preter solitum et multum . et multus usus lactis inpuri grossi • ut equi » camelini • causa extrinseca fiunt ut calore aeris . inducente [inurente] corpus • et ebulliente sanguinem * set hoc non contingit in omnibus set in apparatis [ad id paratis] • et maxime in colerica et hnmida conpiexione • conuenientibus aliis particularibus et tempore uerno • et flatu austrino . et usu prioris diete • ab hiis ergo superfluis sumuntur signa mnltismode • in fe<bre> acuta scilicet colore forma quanti[tate] occupationis • et modo exitus • colorum ut ait auic<enus> est optimus albus in hiis superfluis . quare non est in eo uehementia acuminis post alium meliorem rubeus • citrinus autem significat *) Aphorism. antiqua translatione IV. 5. A causone habito rigore superueniente solutio fit .