Powstanie rodu ludzkiego i embriologia u starożytnych filozofów greckich.

  • Lachs, Johann.
Date:
1936
Catalogue details

Licence: In copyright

Credit: Powstanie rodu ludzkiego i embriologia u starożytnych filozofów greckich. Source: Wellcome Collection.

    14/80 (page 10)
    znaczenie przypisuje się dziesiątce. Znaczenie bowiem i istotę liczby należy osądzić podług siły, która się mieści w dekadzie (SeKaq). A siła ta jest wielka, ona może wszystko wykonać, ona wszystko zapoczątkowuje i wykańcza i przewodniczy życiu boskiemu w niebie, jako też niemniej i życiu ludzkiemu na ziemi. Zdolność tę zaś nadaje jej dziesiątka, bez której wszystko by było nieograniczone, niewyraźne i niejasne (Seupelv Sei ra epya Kai Ti]v ovcriav rw apiSpćo Karrav ovvapiv anq ecrrly ev Tal SemSi; peyaXa yap Kai iravreXSq Kai iravroepybq Kai Set w Kai ovpavia) fila) Kai dv^p(i)iTLvw dpya Kai dyepwu Koiv(ovovaa... Svvapiq Kai raq SeKa- Soq. avev Se Tovraq TavT> dizeipa Kai aSt]Xa Kai d(j)avr])1. Z pierwszych dziesięciu liczb, które uważają za pierwiastki wszechrzeczy, tworzą pitagorejczycy szereg, składający się z dzie¬ sięciu członów, którym podporządkowują, co tylko dokoła siebie zaobserwowali, według jego własności. Każdy zaś człon tego szeregu składa się z dwóch części, przedstawiających przeciwne sobie zasady. Człony te i ich własności są następu¬ jące: 1) ograniczoność i nieograniczoność (irepaq, aireipoy), 2) nie- parzystość i parzystość (apnov, irepiTTÓy), 3) jedność i wielość (eV, ir\fj3'oq), 4) prawostronność i lewostronność (c>e§foV, dpKTrep6v), 5) męskość i żeńskość (appev, SfjXv), 6) spokój i ruch {ripepovv) Kivovpevov), 7) prostolinijność i krzywolinijność (ev$v, KapiruXov), 8) światło i ciemność (<fiu.)ę, oTcóroę), 9) dobro i zło (dyo^ór, jca/cór), 10) kwadrat i prostokąt (T6Tpdyo)vov, erepópt]Keq)2. Ponieważ właściwą istotą materii jest liczba, a liczby przedstawiają roz¬ maite, a często i przeciwne sobie właściwości, przeto musi między nimi istnieć jakiś łącznik, zbliżający je do siebie i spa¬ jający je ze sobą. Łącznikiem tym jest harmonia, bez której nie możliweby było ułożyć, a tym mniej utrzymać porządek rzeczy. Harmonia ta staje się jednak zbyteczna, gdy się mają do siebie zbliżyć lub ze sobą połączyć natury o tych samych lub przynajmniej zbliżonych do siebie zasadach (eirel Se rai ap^al inrap^oy ot)y ópoiai ovS’ ópócpvXoi ecrcrai, rjSrj aSuvaTov rjq Ka avraiq Koapii^rjyai, ei pr] appovia eireye^ero (briućdu aSe Tpoirto eyev€To)3. Definicja owej tak cudownie spajającej i prze- 1 Diels o. c. I str. 243, fr. 11. 2 Aristoteles, Metaphys., lib. I, cap. V. 3 Diels o. c. I str. 241, fr. 6.